MUĞLA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Geleneksel Muğla Mimarisinde Ağaç Kullanımı


Geleneksel Muğla Mimarisinde Ağaç Kullanımı

Ağacın işlenerek şekillendirilerek  çeşitli alanlarda kullanılması insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanın en kolay ve en masrafsız ulaşabildiği hammaddelerden birisidir ağaç. Gerek barınma gerekse pek çok araç gereç yapımında ağaç kullanılmıştır. İhtiyaçtan doğan işçilik zamanla gelişmiş ve bir sanata dönüşmüştür. Çok uzun yıllar ahşap işçiliği özel ve önemli bir sanat olarak olarak uygulanmıştır.


Anadolu’da en eski ahşap işçiliği örneklerine Frig uygarlığına ait Tümülüslerde rastlanmaktadır. Frig uygarlığına ait örnekler günümüzde Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenen masa, tabure, tabak gibi ahşap eşyalar olduğu ve motiflerinin Frig tanrıçalarından Kibele’yi simgelediği belirlenmiştir.


Anadolu kökenli Selçuklu tahta oymacılığında ve ağaç işçiliğinde ise eski Türk geleneklerinin canlı olarak yaşadığı görülür.
Ahşap işçiliğinin en güzel örnekleri Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemlerine ait eserler olarak geçmişten günümüze ulaşmıştır.

Anadolu Selçuklu Sanatını 12 yy- 14yüzyılın başları arasında kalan iki yüzyıllık bir tarihsel çerçeve içine alabiliriz Çünkü bir üslup olarak olgunlaşmadan önce Anadolu Selçuklu Sanatı 12yüzyılda Saltuklu, Artuklu, Danişmentli Sanatları ile  hazırlık dönemi geçirmiştir ve ancak 13yüzyılda bir üslup olarak belirerek zengin eserlerle ortaya çıkmıştır.


Selçuklu devri ağaç işçiliğinde genellikle oyma tekniği kullanılmıştır.   Selçuklu Sanatının bir özelliği haline gelmiş olan insan ve hayvan figürleridir Selçuklu Devri ağaç işlerinde tavus kuşu, mührü Süleyman ve servi motifleri de bolca kullanılmıştır.

Erken Osmanlı döneminde Selçuklu döneminden gelen ağaç işçiliklerine yeni teknikler ilave edilmiştirBuradaki yenilik ahşap üzerine sedef, bağa ve fildişi gibi maddelerin kakılmasıyla meydana gelen kakma tekniğidir


Geleneksel ahşap işçiliğinde Türk Evi odalarında tavan, dolap ve kapı süslemeleri önem kazanmıştır. Özellikle başoda olarak nitelenen salonların süslemeleri daha özenli olarak yapılmaktadır.


Tavanlar süslemeleri ve yapım teknikleri olarak çeşitlilik göstermektedir.

-Ters tavan: Yalın ve süslemesiz tavan şeklidir.

-Düz tavan: Geleneksel Türk evlerinde en yaygın olarak yapılan tavanlardır.

-Tekne tavan: Öncelikle düz tavan yapılır. Üzerine kat kat pervazlar çakılarak tekne kenarı gibi odanın duvarlarına açılan bir görünüm verildiği için -Kırlangıç örgü: Kare kenarlar üzerine dikdörtgen kesitli ahşap kirişler kullanılarak sekizgen bir form elde edilir. Üst üste bu şekilde dizilen ahşaplar ortada kare bir ışıkla son bulur. Genellikle dini yapılarda ve anıt mezarlarda kullanıldığı görülmekle birlikte Doğu Anadolu evlerde de uygulanmıştır bu adı almıştır. Kündekari, Aplike, Kalemişi, Eğmeçli ahşap işleri kullanılan tekniklerin belli başlıcalarıdır.


69495,kalemisijpg.png     69496,oymalipejpg (1).png

69497,p1000707jpg.png