Muğla Yeşi̇lyurt Bez Dokuması

Geleneksel el sanatlarımızın önemli bir bölümünü dokumalar oluşturmaktadır. Geleneksel yaşantıda üretim ve tüketim ilişkisi birbirine paralel olarak gelişen unsurlardır. İnsanlar ürettiklerini tüketerek yaşam dengesi kurmuşlardır. Bu kapsamda üretilen keten, ipek, pamuk ve yün,  dokumaların ana maddesi olarak tüketilmiş ve gerek giyim kuşam gerekse örtünme ihtiyacı bu dokumalarla sağlanmıştır. Ev içi ihtiyaç evdeki üretimlerle karşılanırken giyim kuşam ve çeşitli örtüler halı ve kilimlerde genelde her evde kendi ihtiyacına yönelik olarak dokunmuştur.
Geleneksel Muğla yaşantısında da kirkitli ve kirkitsiz çeşitli dokumalar yapılmış ve örnekleri günümüze kadar gelmiştir. Muğla’da halı kilim ve yaygı dokumalarının yanı sıra giyim kuşam ve çarşaf gibi hafif örtüler için bez dokumayapılmıştır. Yeşilyurt dokuması olarak anılan bez dokuma Muğla’nın pek çok köyünde dokunmakla birlikte günümüzde en çok Fethiye/ üzümlü, Bayır, Yeşilyurt(Pisi),Kafaca beldelerinde dokunmaya devam etmektedir. Dokuma işlemi sırasında ağaç tezgâh, iğ, çeçire, tarak, çıtlık, kalem değneği ve mekik kullanılan belli başlı araç gereçlerdir.  İp geçmişte ketenden elde edilirken günümüzde hazır alınmakta keten ipin yerine de yer yer pamuklu malzemeler kullanılmaktadır. İki kat veya daha çok sayıda ipliğin bir arada sarılması işlemine “büküm” denir. İplik günümüzde hazır alınmaktadır. Ancak daha önceden “iğ”  adı verilen malzemeyle yapağılar ip haline getirilmektedir. Elde hazırlanan iplikler çile haline getirilerek boyanma işlemine tabii tutulmaktadır. Muğla dokumaları geleneksel yöntem ve araçlarla yapılmaya devam edilmektedir.Dokunan bezler geçmişte daha çok çarşaf nevresim olarak kullanılırken,günümüzde perde, giysi,çarşaf, çeşitli örtüler olarak kullanılmaktadır.Geleneksel özelliğini koruyan Muğla Bez dokumaları özel ve resmi kuruluşlar tarafından  modern tasarımlarla zenginleştirilerek  çeşitli fuar ve festivallerde tanıtılmaktadırlar.