Tarihçe

Menteşe tarihçesi demek aynı zamanda Muğla tarihçesi demektir.

Bölgeye, ilk çağlarda Karyalılar (Carialılar) yerleştiği için -M.Ö. 3400 yıllarında gelen kavimlere önderlik etmiş 'Kar' isimli bir komutandan esinlenerek - Karya (Caria)  adı verildiği söylenmektedir.

Karyalılar yaklaşık olarak M.Ö. 1150’den M.Ö. 545'e kadar bağımsızlığını muhafaza etmişlerse de, M.Ö. 7. ve 6. yıllarda Lidya kralları Anadolu'nun önemli bir kısmı gibi Karya Dor kentlerini de ele geçirmişlerdir. M.Ö. 546'da Lidyalıların Perslere yenilmesinden itibaren ise, Karyalılar da Pers İmparatorluğu'nun yönetimi altına girmişlerdir.

Bölge sırasıyla, M.Ö. 189’da Bergama Krallığı'nın, M.Ö. 133’te Roma İmparatorluğu’nun, 395’te Roma İmparatorluğu’nun  ikiye ayrılmasıyla da Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu’nun hakimiyetine girmiştir. Türklerin eline geçmesi Uç Beylerden Menteşe Bey tarafından (kimi rivayete göre 1282, kimi rivayete göre de 1284’te) gerçekleşmiştir.

Menteşe Bey Karya’nın içlerine doğru ilerledikçe, Bizans nüfusunun önemli bölümü kıyılara ya da adalara kaçar. Yörede kalan Bizans nüfusunu Türkleştirip İslamlaştırdıktan sonra, yeni fethedilen ve nüfusu büyük ölçüde azalan Karya topraklarına Germiyanoğulları boylarından topluluklar istenmiştir. Bu isteği uygun görülerek yeni fethedilen Karya topraklarına çok sayıda topluluk gönderilmeye başlanmış, böylece, yörenin ilk nüfusu Germiyan Türklerinden oluşmuştur. Karya adı bırakılarak yöreye fatihinin adı olan “Menteşe” adı verilmiştir

Menteşe Beyliği, diğer Türkmen beylikleri içinde birden gelişen Osmanlı Beyliği karşısında fazla dayanamamıştır; Yıldırım Bayezid zamanında (1391), bütün Türk beyliklerini tek çatı altında toplama politikası güden ve giderek cihan imparatorluğuna yönelen Osmanlı Devleti egemenliğine girmiştir.

Bölgedeki bu ilk Osmanlı hakimiyeti geçici olmuş; Menteşe, 1402'de Çubuk Zaferi’nden sonra Timur’un hakimiyetine girmiş ve 22 yıl daha bağımsız kaldıktan sonra 1424 yılında Fatih Sultan Mehmet’in babası II. Murat tarafından kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Rodos Adası'nı almak üzere 16 Haziran 1522 tarihinde İstanbul’dan yüz bin kişilik ordu ile Menteşe iline hareket eden Osmanlı Sultanı Kanuni Sultan Süleyman, 23 Temmuz 1522 günü Menteşe’ye gelmiş,28 Temmuz 1522’de Rodos’a ulaşan Kanuni, aynı yılın Ekim ayında Rodos’u almıştır.Dönüş yolunda da aynı güzergâhı takip eden Kanuni Sultan Süleyman 8 Kasım 1522 günü Menteşe’ye gelmiş, 1 gün mola verip otağ kurmuş ve o güne kadar alınamayan Bodrum Kalesi’nin fethini Palas Mustafa Paşa’ya emretmiştir. Tamamlanan bu fetih ile beraber Muğla’nın yaklaşık olarak bugünkü sınırları çizilmiştir.

Menteşe Beyliği devrinde bu bölgenin yönetim merkezi Milas iken, Osmanlı Devleti’nin bu yeni sancağın yönetim merkezi olarak Muğla'yı –bugünkü Menteşe İlçesi- seçmesiyle kentin siyasi önemi Osmanlı devrinde daha da artmıştır.

1884 yılında 5 ilçe, 3 bucak ve 329 köyden meydana gelen Menteşe Sancağı, 30 Ekim 1913’te Aydın eyaletinden ayrılarak il olmuş ve Muğla adını almıştır.  

Menteşe İlçesi 06 Aralık 2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı kanunla Muğla Merkez ile 4 belde ve 48 köyü kapsayacak şekilde kurulmuştur.

Coğrafya (Konum-İklim-Ulaşım)

Coğrafi Konum

Muğla’nın merkez ilçesi olan Menteşe, doğuda Denizli ili, batıda Milas ilçesi,kuzeyde Kavaklıdere ile Yatağan ilçeleri ve güneyde ise Ula, Köyceğiz ilçeleri ve Ege Denizi ile çevrilidir.

Aynı zamanda Muğla il merkezi de olan Menteşe, denizden 670 m yükseklikte, üstü düz bir kaya kütlesi şekliyle ilginç bir görünüme sahip olan ve halk arasında Masa Dağı olarak anılan Hisar (Asar) Dağı  eteklerinde kurulmuştur. Karadağ, Kızıldağ, Masa Dağı ve Hamursuz Dağı ile çevrelenmiş bir çanak görünümündedir. Genel olarak güneyden kuzeye ve doğuya doğru yükselen sık çam ormanları ile kaplı dağlık ve ormanlık bir arazi yapısına sahiptir. Düğerek'in kurulduğu yamaçların gerisinde rakım hızla artar ve Menteşe Dağları silsilesi içinde yer alan Yılanlı Dağı’nda yükseklik 2.000 metreye yaklaşır.

İklim

Menteşe,  Akdeniz iklimi etkisindedir. Yaz ayları kurak, kış ayları bol yağışlıdır. İlçe merkezinde rakımın yüksek olması nedeniyle bazı yerleri yayla olarak (örn. Karabağlar Yaylası) anılmaktadır. Yaz günleri sıcak olsa da çevreye oranla serin geçmektedir.  

Ulaşım

Menteşe’ye karayolu ulaşımı oldukça kolaydır. İzmir’e hemen hemen günün (24 saat) her saatinde; İstanbul’a sabahtan gece yarısına kadar birçok saatte; Antalya, Aydın, Denizli gibi komşu illere günün birçok saatinde; başta Ankara olmak üzere yurdumuzun birçok yöresine ise her gün çok sayıda otobüs seferleri bulunmaktadır. 

Muğla sınırları içerisinde bulunan Uluslararası Milas-Bodrum Havalimanı'na 76 km,  Uluslararası Dalaman Havalimanına ise 89 km mesafede bulunması, Menteşe’nin havayolu açısında da kolay ulaşılabilir olmasını sağlamaktadır.

Önemli Telefon Numaraları

Menteşe Kaymakamlığı     : 0 252 214 12 84 - 212 10 13

Menteşe Belediyesi            : 0 252 214 48 80

Muğla Eğitim ve Araştırma

Hastanesi                             :  0 252 214 13 23

Menteşe Devlet Hastanesi   : 0 252 213 10 24

Muğla Müzesi                     : 0 252 214 69 48