YOLBUL (NAVIGATION)
Dalyan ve Çevresi
Dalyan, Köyceğiz Gölü’nü denize bağlayan ve Antik Dönemde Calbis adı verilen fiyort tipi doğal kanalın kıyısında, kimisi şehir merkezinde, kimisi şehir girişinde çok sayıda otel, pansiyon ve lokantalarıyla şirin bir tatil beldesidir. Turizmin hızla gelişmeye başladığı yıllarda artan yapılaşma tehdidi 1998 yılında bölgenin Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmesiyle kontrol altına alınmıştır.
Uzun yıllar boyunca doğallığı bozulmamış bir köy olarak kalan mahalle bugün aşırı yapılaşmadan uzak olsa da eski yapılardan neredeyse hiçbir şey kalmamıştır.
Dalyan, adını buradaki doğal kanallar ve bu kanallar üzerinde yüzyıllardır yapılan dalyan balıkçılığından almıştır. Labirenti andıran sazlıkların arasında süzülerek ilerleyen kanal, Avrupa’nın en iyi plajları arasında yer almayı başarmış olan, Radar Tepesi'nin eteklerinden başlayarak tatlı suyun Akdeniz ile birleştiği Dalyan Boğazına kadar, yaklaşık 5 km bir yay gibi uzayan altın sarısı kuma sahip İztuzu Plajı'nda denizle buluşmaktadır. Dünya üzerinde tatlı su ve deniz suyu arasında yer alan nadir plajlardan bir tanesi olan İztuzu Plajı, ince kumlu yapısından dolayı Mayıs-Eylül ayları arasında Caretta Caretta cinsi deniz kaplumbağaları tarafından yumurtlama alanı olarak kullanılmaktadır. Bu dönemde kaplumbağaların rahatsız olmaması için 20.00-08.00 saatleri arasında ziyarete kapalı tutulan kumsal ve çevresinde gerçekten olağanüstü bir ekosistem mevcuttur. Caretta carettalar, mavi yengeçler, Nil kaplumbağaları gibi türlerin yanı sıra neredeyse 180 kadar kuş türü de bu ekosistemin bir parçası olarak bulunmaktadır. Bütün bu ayrıntılar, bölgenin ekolojik zenginliğini ve sahip olduğu muhteşem coğrafyayı ortaya koymaktadır.
Dalyan’dan Dalyan ağzı plaj tesislerine ulaştıran yolun son 1 km’sinden plaja inmeden sola tepelere çıkan yol, Dalyan’ı ayaklar altına seren Radar (Türk Telekom) Kulesi'ne çıkar. Yolun büyük bölümü asfalttır ve çam ağaçları içinden dolana kıvrıla dağın doruklarına çıkar. Yukarı çıktıkça her dönemeçte Dalyan Deltası ayaklar altına bir başka güzel serilir.
YOLBUL (NAVIGATION)
İztuzu Kumsalı ve Caretta Carettalar
Dalyan kanalı ile kanallardan ve sazlıklardan oluşmuş karmaşık bir labirenti andıran fakat tam bir doğa harikası olan deltanın ucunda yer alan 5 kilometre uzunluğundaki İztuzu Kumsalı doğal güzelliğinin yanında, buraya yumurtlamaya gelen “Caretta Caretta” cinsi dev deniz kaplumbağaları ile dünyaca üne kavuşmuştur.
Boyları 1-1,5 metreyi, ağırlıkları 150 kiloyu bulan bu sevimli hayvanlar, kumsala çıkıp, arka ayaklarını kullanıp çeşitli çukurlar açarlar ve en uygununa yumurtalarını bırakıp denize dönerler. Günü dolup da yumurtadan çıkan yavrular içgüdüleriyle ay ışığını pusula alıp denize yönelir. Çok azı büyüyüp dev boyuta ulaşabilir. Büyüyüp de yumurtlama dönemine ulaşanları, içgüdüleri tekrar dünyaya geldikleri bu sahile çeker. Yumurtadan çıktıkları İztuzu sahiline bu kez yumurtlamaya gelirler.
Yavruların yumurtadan çıkma zamanı gelince kumsalda ışık ya da ateş yakmak yavruların yönünü bulmasında sorun çıkardığı ve yavruları yanılttığı için yasaktır,.Yumurtlama zamanı, kumsalda dünyanın dört bir yanından gelen çevreciler kamp kurarlar. Yumurtalar koruma altına alınır. Yavruların sahile ulaşabilmesi için zaman zaman destek de olunur.
Dalyan kanalında yılın hemen her mevsiminde görülebilen, Nil Kaplumbağası olarak adlandırılan bir tür daha vardır ancak ayakları tırnaklı olan ve boyları 1 metreyi bulan bu türü Caretta Carettalarla karıştırmamak gerekir.
İztuzu plajına Dalyan’dan karayoluyla ulaşılır. Dalyan’dan çıkan asfalt yol deltayı, Sülüngür Gölü kıyısını izleyerek ve köylerden geçerek plaja iner. Plaja yaklaştıkça yükselen yol üzerinde fotoğraf çekmeye uygun açıklıklar bulunur.
İztuzu kumsalına karayolunun dışında Dalyan’dan hareket eden ve kanaldan plaja ulaşan motorlar veya tekne turları ile ulaşmak da mümkündür.
Kumsalın her iki ucunda yiyecek içecek, duş, şezlong ve şemsiye hizmeti veren işletmeler bulunmaktadır. Şemsiyelerin kumsala konulması sırasında kaplumbağa yumurtalarının zarar görmemesi için büyük özen gösterilmektedir. Yumurtlama dönemi olan Mayıs-Eylül ayları arasında koruma sağlamak için kumsal saat 20.00 ile 08.00 arası kullanıma kapalıdır.
İztuzu Kumsalı'nın hemen arka tarafında Sülüngür Gölü bulunur. Kumsalın ön kısmında Akdeniz’in tuzlu sularında arka tarafında ise gölün tatlı suyunda yüzmek ilginç bir deneyimdir.
YOLBUL (NAVIGATION)
Sarıgerme ve Pisilis Antik Kenti
Sarıgerme, Dalaman Havaalanı’na yakınlığı ve modern konaklama tesislerinin hizmete girmesiyle bir anda popülerleşen bir turizm merkezidir. Sarıgerme adı, eski adı Osmaniye Köyü olan Sarıgerme Mahallesi’nin içinden geçen ve kumsalı bölen Sarısu Çayı ile ilişkilidir. Ormandan kesilen kerestelerin denize taşınmasında kullanılan Sarısu Çayı'nın önü keresteler denize kaçmasın diye kapatılırmış ve bu işleme “germe” denirmiş. Sarıgerme adı da böyle oluşmuştur.
Sarıgerme Mahallesi denizden içeridedir ancak sahil kısmında yaklaşık 7 km uzunluğunda bir kumsal bulunur. Yakın zamana kadar pek cazibesi olmayan kumsal, bölgede kurulan SARÇED (Sarıgerme Çevre ve Eğitim Derneği)’in girişimleriyle temizlenmiş, büfe, duş, tuvalet, soyunma kabini, şezlong ve şemsiye gibi hizmetler sağlanmıştır. Sarıgerme su sporları bakımından önemli bir koydur. Her türlü su sporu faaliyeti yapma imkanı sunan istasyonlar mevcuttur.
Sarıgerme Plajı'nın karşısında Babaadası olarak bilinen sahilin gözcülüğünü ve dalkıran görevini üstlenmiş bir ada bulunmaktadır. Yüzerek adaya çıkma imkanı bulunmaktadır ve üzerine çıkıldığında arkası orman önü açık deniz olan eşsiz manzara ile karşılaşılır. Marmaris Göcek arasında dolaşan teknelerin ve yatların uğrak yerlerinden biridir. Ada doğal bir dalgakıran görevi üstlenmiştir, Sarıgerme’ye bakan yüzü korunaklı olduğundan tekneler bu yüze bağlanır. Adanın arka yüzü ise kayalık ve dalış meraklıları için uygundur.
Pisilis Antik Kenti
Coğrafyacı Strabon (M.Ö.2 y.y.) sonlarında Karia sahillerindeki küçük yerleşim merkezine değinmiştir. O zamanlar Indos adı ile anılan (günümüzde Dalaman Çayı) nehrin ağzına yakın olan ve rüzgârdan korunan bu koy güvenli bir liman oluşturmakta idi. Roma Kralı Julian zamanından (M.S. 361–363) günümüze Pisilis hakkında sadece bir yazı ulaştırılmıştır.
Özel mülk olan bir otel alanı içinde kalan ve ziyaret edilemeyen kentten günümüze kalan harabeler, duvarlarla çevrili şehir merkezi (M.S. 4 ve 6. yüzyıl ), bunun dışında kalan birkaç büyük yapı ve mezarlıktır.Şehir merkezi kayalık bir tepe üzerine kuruludur. Antik kent kalıntılarından, Pisilis'in şehir yapısının dar caddeler ve sokaklar, birbirine yakın dar ve genellikle iki katlı evler şeklinde olduğu tahmin edilir. 50-70 cm kalınlığındaki dış duvarlar taş, tuğla kırıkları ve horasanlar (Roma betonu = Opus Caementitium); damlar ise tahta kalaslardan ve kerestelerden yapılmıştır. Roma betonundan inşa edilmiş olan şehir duvarlarının yüksekliği yaklaşık 10 metre, kalınlığı ise 3 metredir. Şehrin yaklaşık dörtte biri, güneydoğudan gelen göçmen kumullarla örtülmüştür. Şehir duvarlarının dışında, bir anıt mezarın heybetli taş kütle-temeli bulunur. Üçlü bazilikanın kalıntıları, batı duvarının batısında ve "Büyük Nischen-Bazilika" kalıntıları kuzey duvarının kuzeyinde yer alır. Mezarlığın kalıntıları (tahminen krallık zamanının nekropolü) otel bungalovlarının güneydoğusundaki tepeden görülebilirken, kayalık arazide beşik tonozlu evler ve büyük bir hol dikkat çeker. Sahilin önünde bulunan Babaadası'nda da bir Roma mezarlığının kalıntıları yer alır.
YOLBUL (NAVIGATION)
Dalyan Camii
Dalyan’da bulunan kare planlı tek kubbeli caminin kitabesi yerinde olmadığından yapım tarihi tam olarak bilinmemektedir. Halk arasında Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi sırasında yapıldığı söylenen caminin 18. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.