CAMİLER

Yeni (Adliye) Camii

1901-1902 yıllarında padişah II. Abdülhamit’in cami yapımı için gönderdiği paraya halk da katılarak bugünkü Cumhuriyet Meydanı’na inşa edilmiştir. Caminin altında vakfa ait dükkanlar bulunmaktadır. 1932 yılında çatlayan,1957 depreminde yıkılan minaresi 1958 yılında yeniden yapılmıştır. 1975-1976 yılında onarım görmüş, son olarak 2007 yılında vakıflarla Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.

Cami dikdörtgen planlıdır. Kesme taş malzemeden inşa edilen camide, kiremit çatı sistemi uygulanmıştır. Çatı sütunlara oturan kemerler aracılığıyla taşınmaktadır. İç mekan oldukça sade ve süslemesizdir. Modern kalemişi süslemeler iç mekandaki süsleme unsurlarıdır.

     

     

                                   

Mustafa Bey (Eski) Camii

1723’te Kaptan Mustafa Paşa’nın yaptırdığı cami olup Eski Cami adıyla bilinmektedir. Cami’de Timur’un torunlarından Şazmelek Hatun’un 1466 tarihinde hediye ettiği Kur’an-ı Kerim bulunmaktadır.1964 yılında tamir edilerek minaresi yeniden yapılmıştır.Günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışmaları devam etmektedir.

Dikdörtgen planlı caminin üst örtü sistemi tekne tonoz olup, kiremit çatı ile örtülmüştür. Yapı malzemesi olarak kesmetaş malzeme kullanılmıştır.Minaresi tek şerefelidir.Şerefe altı mukarnas kavsara ile süslenmiştir.

     

     

Türk Kuyusu Camii

Hicri 1181,Miladi 1771 yılında halk tarafından inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı bir yapıdır. Malzeme olarak kesme taş kullanılmış, kiremit çatılı tekne tonoz ile örtülü bir yapıdır.

Tek şerefeli, mukarnas kavsaralı bir minaresi vardır ve minare kare kaide üzerine oturmaktadır.

     

     

Tepecik Camii

Mustafa Paşa’nın kahyası Hasan Ağa tarafından 1735 yılında inşa ettirilmiştir. Cami’nin kubbesi Fransız gemisinin top atışlarında (1915) yıkılmış ve Karakaya’lı Hacı Mehmet tarafından tamir ettirilmiştir.

Dikdörtgen planlı Cami’nin tek şerefeli minaresi vardır. Kesmetaş malzemeden inşa edilmiş yapıda, kubbe ve kiremit çatı olmak üzere iki tür örtü sistemi kullanılmıştır. İki katlı pencerelerden alt kat pencereler dikdörtgen, üst pencereler ise yuvarlak kemerlidir.

     

                                     

TÜRBELER

ADI                                       :ERENTEPE TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU      :Turgutreis, Mandra, Erentepe Mevkii,11 

                                                 Pafta,1202 Parsel, Eren Boğazı'ndadır.

MÜLKİYETİ                         :

BANİSİ(Yaptıran)                  :

TARİHÇESİ                           :

KULLANIM DURUMU      :TÜRBE

ONARIM  DURUMU          :KAÇAK KAZI VE YIKILMA TEHLİKESİ VARDIR.

MİMARİ TANIM                 :DİNİ YAPI, TÜRBE

FOTOĞRAFLAR         :

ADI                                        : ERENDEDE KEŞKEKHANE TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU      : Turgutreis Beldesi, Karabağlar Mahallesi, Yalı Mevkii,      

                                                 Park Alanı İçerisinde Kalmaktadır.

MÜLKİYETİ                         :

BANİSİ(Yaptıran)                  :

TARİHÇESİ                    :16.y.y. keşkekhane, çevre duvarı, avlu ve avlunun içinde batı duvarının ortalarında duvara dikey uzanan türbe, yapının tamamı kuzey güney yönünde olup, keşkekhane avlunun güney kısmındadır. Yapı dikdörtgen izlenimi vermektedir. İki mezar taşından batıdakinde Hz. Erendede, doğuda selvi ağacı motifi.

KULLANIM DURUMU      :TÜRBE

ONARIM  DURUMU          :

MİMARİ TANIM                : DİNİ YAPI, TÜRBE,16.y.y.

FOTOĞRAFLAR                 :

 ADI                                       :ESSEYYİT MUSTAFA DEDE TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU      :Turgutreis Mahallesi, 5 Pafta,1027 Parsel       

MÜLKİYETİ                         :

BANİSİ(Yaptıran)                  :

TARİHÇESİ                          :16.Asır Ricalinden Şeyh Şehid Es Seyyid Mustafa İsmail

Dede Hazretleri

KULLANIM DURUMU      :TÜRBE

ONARIM  DURUMU          :ETRAFI GÜNÜMÜZ DUVARI İLE ÇEVRİLMİŞTİR.

MİMARİ TANIM                 :DİNİ YAPI, TÜRBE

FOTOĞRAFLAR                 :

ADI                                      :KAPTAN- DERYA CAFER PAŞA TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU      : Eskiçeşme Mahallesi, Neyzen Tevfik Caddesi, Gemibaşı 

Mevkii,  7 pafta, 14 ada, 8 parsel

MÜLKİYETİ                         :

BANİSİ(Yaptıran)                 :

TARİHÇESİ                         :Türbede 18.y.y’ın ünlü denizcilerinden Kızılhisarlı  Mustafa Paşa ve oğlu Kaptan- Derya Cafer Paşa yatmaktadır. Türbe 1727 yılı civarında inşa edilmiştir.

KULLANIM DURUMU      :TÜRBE

ONARIM  DURUMU          :

MİMARİ TANIM                 :DİNİ YAPI, TÜRBE

FOTOĞRAFLAR                 :

ADI                                        : KOYUNBABA TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU       :Bodrum İlçesi, Yalıkavak Mahallesi, Koyunbaba Mevkii

MÜLKİYETİ                         :

BANİSİ(Yaptıran)                 :

TARİHÇESİ                          :Mezartaşında 13.y.y. ermişlerinden Koyunbaba

Hazretleri yazmaktadır.

KULLANIM DURUMU      :Türbe

ONARIM  DURUMU          :

MİMARİ TANIM                 :DİNİ YAPI, TÜRBE

FOTOĞRAFLAR                 :

ADI                                     :SALDIR ŞEYH HAZRETLERİ TÜRBESİ

ADRESİ VE KONUMU    : ESKİÇEŞME MAHALLESİ, TÜRBE MEVKİİ

MÜLKİYETİ                     :

BANAYI (Yaptıran)           :

TARİHÇESİ                      : Bodrum’daki Saldırşah (Şeyh) Hazretleri, Horasani Anadolu fetihleri sırasında Horasan’dan Bodrum’a gelmiş ve şehit düşmüş bir erendir. Pir Ahmet Çelebi’nin türbedarına göre; Pir Ahmet Çelebi ile beraberindekilerle gelmiştir. Bugünkü türbe sırtlarında savaşırken bir düşman kılıcı Saldırşeyh’in başını vücudundan ayırmıştır, Allahu Teala’nın hikmeti ve merhameti ile mübarek başını yerden koltuğunun altına alarak kılıcıyla düşman üzerine ilerlemesini sürdürmüş ve düşmanı yenmiştir. Saldırşeyh’in başı Halikarnas balıkçısının oraya düşmüştür.(Halen orada gömülüdür.)Vücudu 150 metre ilerde bugün Cami ve Türbesinin bulunduğu yere düşmüştür. Saldırşeyh hazretleri bilhassa bazı yaz gecelerinde nur saçarak hafif bir inilti ile bir ışık, uzaklara gider ve uzaklardan Türbe’ye konar, bu ışığı bir çok kişiler görmüştür.Bodrum’un manevi sultanlarının üzerinden yükselen ve inen arkasındaki ışık uzantılı nur saçıldığı görülmektedir.

KULLANIM DURUMU     :TÜRBE

ONARIM  DURUMU         :

MİMARİ TANIM                :DİNİ YAPI,TÜRBE

FOTOĞRAFLAR               :

KİLİSELER

Akyarlar Kilise

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Turgutreis Beldesi, Akyarlar Köyü, Akçabük Mevkii’nde, 12 pafta, 1110 parsel numaralı, 1000m² yüzölçümlü taşınmaz üzerinde,yıkık kilise yapısı bulunmaktadır.Söz konusu taşınmaz, Turgutreis–Akyarlar yolunun güneyinde, yol kodundan 5 -6 metre alçakta, deniz kıyısında yer almaktadır. Taşınmaz, Maliye Hazinesine kayıtlıdır. Söz konusu taşınmaz üzerinde yer alan kilisenin;

-Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu’nun 14.11.1981 gün ve A- 3191 sayılı kararıyla orijinaline uygun olarak onarılmasına,

-Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu’nun 12.04.1985 gün ve 893 sayılı kararıyla kilisenin korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı özelliği kalmadığından tescil kaydının kaldırılmasına,

-Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 21.06.2006 gün ve 2044 sayılı kararıyla yeniden tescil edilmesine karar verilmiştir.

Kadıkalesi  Kilisesi

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Turgutreis Beldesi, Peksimet Köyü, Kadıkalesi Mevkii’nde, III. Derece Arkeolojik Sit Alanı içinde kalan, N18c-21a-4 pafta, 797 parsel numaralı Maliye Hazinesi adına kayıtlı taşınmaz üzerinde yer alan kilise, İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 16.11.1991 gün ve 2279 sayılı kararı ile “Anıtsal Eser”olarak tescil edilmiştir. Kilise 1979 yılında Bakanlığımıza tahsis edilmiş, 08.12.1983 tarihinde Milli Emlak Müdürlüğü ile Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü arasında yapılan bir tutanakla kullanım hakkı Müzemiz Müdürlüğüne verilmiştir.

İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından Kadıkalesi Kilisesine ilişkin hazırlanan restorasyon projesi, İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 22.12.1993 gün ve 3691 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Ancak uygulama gerçekleşmemiştir.

Kilise, Rum Ortodoks Kilisesi olup dikdörtgen planlı, tek apsisli, üzeri iki adet çapraz tonozla örtülüdür. Apsis yarım daire planlıdır. Ana yapısı sağlam durumdadır, halen boş ve kullanılmamaktadır.

Bitez Gara Kilise

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Bitez Beldesi, Balcılar Mevkii’nde III. Derece Doğal Sit sınırları içinde kalan, 21 pafta, 2013 parsel numarasında kayıtlı, 1912.32 m²yüzölçümlü taşınmaz üzerinde yer alan, Gara Kilise olarak adlandırılan şapel,Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu’nun 19.06.1987 gün ve 3266 sayılı kararı ile tescil edilmiştir. Özel mülkiyettedir. Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 02.03.2006 gün ve 1632 sayılı kararı ile rölöve projesi, aynı kurulun 22.04.2006 gün ve 1917 sayılı kararı ile restorasyon projesi uygun bulunmuştur. Ancak uygulama gerçekleşmemiştir. Kamulaştırma talebinde bulunulmuştur.

 Kilise yapısı erken Bizans dönemine ait mozaikli bir bazilikanın üzerine geç dönemde inşa edilmiş bir Rum Ortodoks kilisesidir. Günümüzde kısmen korunmuş yapının yıkılan duvarları ve çatlakları ile tonozlunun onarılmasına, mozaiklerin daha da bozulmaması için koruma önlemleri alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. 
     

     

     

     

     

Torba Manastır

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Kızılağaç Köyü, Torba Mevkii’nde, 3 pafta, 181 parsel numaralı taşınmaz üzerinde yer alan, İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 19.03.1997 gün ve 6595 sayılı kararıyla I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. Özel mülkiyettedir.

Şapel, kilise, hamam, büyük kilise, depo olmak üzere 5 ana yapıdan oluşan Manastır Kompleksinde 2000 yılında Müzemiz Müdürlüğü’nce kurtarma kazısı yapılmıştır.

Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 25.06.2005 gün ve 965 sayılı kararı gereğince, Müzemiz denetiminde kazı, temizlik, konservasyon, konsalidasyon ve restorasyon çalışmalarına 26.06.2006 tarihinde başlanılmıştır. Bizans Dönemi Manastır kompleksine ait beş yapıdaki taban mozaiklerinin koruma ve onarım çalışmaları, Müzemiz Müdürlüğü Başkanlığında Ankara Üniversitesi, Başkent Meslek Yüksek Okulu tarafından gerçekleştirilmiştir. ”Torba Manastır Kompleksi Mozaiklerinin Konservasyonu ve Restorasyonu Projesi” adıyla yürütülen çalışmalar 17.09.2006 tarihinde sona ermiştir.

Söz konusu yapılarda çalışmaların yapıldığı tarihten günümüze kadar herhangi bir bakım ve onarım çalışması yapılmamıştır.

     

                                   

Küçük Tavşan (Apostol) Adası Kilisesi

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gündoğan Beldesi, Küçükbük Mevkiinin karşısında bulunan Küçük Tavşan (Apostol) Adası olarak adlandırılan ada,İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 08.11.1995 gün ve 5278 sayılı kararı ile I. Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiş, üzerinde yer alan kiliseaynı kararla “anıt eser” olarak tescil edilmiştir. Tamamen kayalık ve zeytin ağaçları ile kaplı olan adada Kilise en tepede yer almaktadır. Patika bir yol ile yarım saatlik bir tırmanışla kiliseye ulaşılmaktadır.

M.S.VI. y.y’a tarihlendirilen kilise erken Bizans dönemine aittir.Kilise beşik tonoz örtüsü ve üç apsisiyle üç nefli bir plana sahiptir.

Küçük Tavşan Adasında, Bakanlığımızın izni ile Roma Tuscia Üniversitesi tarafından 1996-2005 yılları arasında yüzey araştırması yapılmıştır. Ayrıca kilisede temizlik ve sağlamlaştırma çalışmaları yapılmış, taban mozaikleri ve duvar boyaları açığa çıkartılarak konservasyon ve restorasyon çalışmaları yapılmıştır.

Çalışma sonunda ortaya çıkartılan etütlük malzemenin muhafaza altına alındığı bir depo mevcuttur. Ayrıca Küçük Tavşan Adası ve Kilise hakkında ayrıntılı bilgi veren bilgilendirme panoları iki ayrı noktaya yerleştirilmiştir.

Gümüşlük Eklisia Kilisesi

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi, Karakaya Köyü, Myndos Antik Kentinde II. Derece Arkeolojik Sit Alanı içinde kalan N18d-20c-4c pafta, 1566 parsel numaralı taşınmaz üzerinde yer alan kilise, İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 16.11.1991 gün ve 2282 sayılı kararıyla “anıt eser” olarak tescil edilmiştir.Özel mülkiyettedir.

Kilise dikdörtgen planlı, iki apsislidir. Rum yapı mimarisi özellikleri göstermektedir. Kilise, 1989 yılından itibaren sanat merkezi olarak kullanılmaya başlanmış ve Eklisia adını almıştır. Halen sanat merkezi olarak kullanılmakta ve Uluslararası Klasik Müzik Festivaline ev sahipliği yapmaktadır.
     

    
 
                                       

Aya Nikola Kilisesi

Bodrum İlçesi, Çarşı Mahallesi, 34 pafta, 198 ada, 1 parselde kayıtlı, mülkiyeti hazineye ait olan, Halk Eğitim Merkezi olarak kullanılan taşınmazın (Aya Nikola Kilisesi) Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulunun 03.07.1987 gün ve 3492 sayılı kararı ile tescilli III. Derece Arkeolojik ve Kentsel Sit Alanında kalmaktadır. Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 10.06.2003 gün ve 2434 sayılı kararının 1-i) maddesiyle anıt eser olarak tescil edilen mülkiyeti Hazine adına kayıtlı Defterdarlık Makamının 24.07.2008 gün ve 369 sayılı oluruyla Halk Eğitim Merkezi olarak kullanılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı’na süresiz tahsis edilmiş, Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün 10.02.2012 gün ve 32357 sayılı yazısıyla Halk Eğitim Merkezine dönüştürülen yapı (Kilise), mülga Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 10.06.2003 gün ve 2434 sayılı kararıyla anıt eser olarak tescil edilmiş ve geçmiş kimliğine kavuşturulabilmesine yönelik çalışmanın gerçekleştirilmesi öngörülmüş, ayrıca uygun şekilde rekonstrüksiyonunun yapılabilmesi için taşınmazın, Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisi Maliye Bakanlığından talep edilmiş ve bu hususta çalışmalara devam edildiği bildirilmiştir.
     
Kızılağaç  Mahallesi, 23 Pafta, 1045 Parsel İçindeki Tescilli Kilise

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Kızılağaç Mahallesi, Gerenkuyu Mevkiinde, 176 ada, 42 parsel (eski 23 pafta, 1045 parsel) numaralı taşınmazdaki, İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 26.04.2000 tarih ve 9358 sayılı kararıyla tescilli kilisenin “depremde hasar görmesi nedeniyle yapıda can ve mal güvenliğini sağlayıcı önlemlerin mal sahibi ve Belediyesince ivedilikle alınmasına, Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 10.04.2012 gün ve 35 sayılı ilke kararı doğrultusunda hazırlanacak belgeler ile birlikte yapıya ait rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin ivedilikle Kurula iletilmesine, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 05.11.1999 tarih ve 660 sayılı ilke kararı gereği söz konusu yapının grubunun 1. grup olarak belirlenmesine” karar verilmiştir.
Tapu Müdürlüğünce, söz konusu yapının gurubunun 1. Grup olduğuna ilişkin şerhin verilmesi ve takyidatlı tapu kayıt örneğinin gönderilmesi, Bodrum Belediye Başkanlığın ve Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı (KUDEB), Koruma Uygulama ve Denetim Şube Müdürlüğü tarafından depremde hasar görmesi nedeniyle yapıda can ve mal güvenliğini sağlayıcı önlemlerin mal sahibi ile ivedilikle alınması, ilke kararı doğrultusunda hazırlanacak belgeler ile birlikte yapıya ait rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin ivedilikle Kurula iletilmesi gerekmektedir.