"YÜZYILIN BULUŞU "

UZUNYUVA ANIT MEZARI VE MÜZE KOMPLEKSİ

Hekatomneion Kutsal Alanı: 

Arkeoloji  dünyasında yüzyılın keşfi  olarak gösterilen Satrap Hekatomnos’un  Anıt  Mezarı,  antik Mylasa kentine  egemen bir noktada  ve yerleşmenin  her yerinden görülebilen bir konumda  inşa edilmiştir.  Bu görkemli Anıt Mezar’ın inşasına  M.Ö 4. yüzyılın ilk çeyreği içinde  başlanmış olmalıdır.  

Yapı Hanedanlığa adını veren  Satrap Hekatomnos’un ani ölümü  ardından oğlu Maussollos tarafından  inşa edilmiş ancak Maussollos'un  başkenti Mylasa’dan Halikarnassos’a  taşıma kararı ardından tamamlanamadan  yarıda bırakılmıştır.

Anıt mezar, antik dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul gören Halikarnassos Maussolleionu’nun   da öncüsü olup; UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer almaktadır. 

Mezar odasındaki lahit, 2.90 x 2.28 m. ebatlarında ve 1.54 m. yüksekliğindedir. Tepe ve köşeleri heykelciklerle süslenmiş alınlıklı bir kapağa sahiptir. Hekatomnos’un ölümünden sonra yerine geçen büyük oğlu Maussollos tarafından yaptırılmıştır. Lahidin  dört yüzü Klasik Çağın en ünlü yapıtlarıyla boy ölçüşebilecek kalitede kabartmalarla donatılmıştır.

Lahit arka yüzde, "Aslan Avı" sahnesinin ortasında at üzerinde olan Mausollos’un, bir kolu havada elinde tuttuğu mızrakla avına son vuruşu yaptığı an betimlenmektedir. Maussollos’un arkasında Pers giyimli köpekli av uşakları, önünde ise satrap dostu av yoldaşları bulunmaktadır.

Mezar Odası:

Mezar anıtının burada kurulmasına  neden, mezar odasını ana kayanın içine oturtarak, üzerine Antik Çağ’ın  tapınaklarıyla yarışacak görsellikte görkemli bir anıt mezar inşa etmektir.

Antik dönem yürüme düzleminden 4.70 metre  aşağıda yer alan mezar odasına giriş 8.09 metre

uzunluğundaki bir koridor (dromos) ile sağlanır. Anakaya üzerine oturan bindirme tekniğindeki tonozlu mezar odası içinde dört tarafı kabartma figürlerle çevrili mermer bir lahit ve odayı çevreleyen duvarların iç yüzeyinde renkli duvar resimleri yer almaktadır.

 Lahit:

Mezar odasındaki lahit, 2,90 x 2,28 m. ebatlarında ve 1,54 m. yüksekliğindedir. Tepe ve köşeleri heykelciklerle süslenmiş alınlıklı bir kapağa sahiptir. Hekatomnos’un ölümünden sonra yerine geçen büyük oğlu Maussollos tarafından yaptırılmıştır.

Lahidin  dört yüzü Klasik Çağın en ünlü yapıtlarıyla boy ölçüşebilecek kalitede kabartmalarla donatılmıştır. Ön yüzündeki  kabartmalar, sahnenin ortasında divan üzerinde uzanmış Hekatomnos, yanında karısı Aba ve önlerinde çocukları Maussollos ve Artemisia ile birlikte betimlendiği bir "Şölen Sahnesi"dir. Ailenin sağında ve solunda ayakta duran figürler ise saraylılar ve hizmetlilerdir.

Lahit arka yüzde, "Aslan Avı" sahnesinin ortasında at üzerinde olan Mausollos’un, bir kolu havada elinde tuttuğu mızrakla (mızrak günümüzde kayıp durumdadır) avına son vuruşu yaptığı an betimlenmektedir. Maussollos’un arkasında Pers giyimli köpekli av uşakları, önünde ise satrap dostu av yoldaşları bulunmaktadır.

Lahit sağ yan cephede, “Hekatomnos’a Tutulan Yas” sahnesinin ortasında divanın üzerinde uzanmış, başı öne eğik, üzgün bir ifadeye sahip olan Maussollos, yanında elini ona doğru uzatmış karısı Artemisia ve önlerinde oğullarının betimlendiği bir yas sahnesidir. Bütün aile Hekatomnos’un ölümünün yasını tutmaktadır. Ailenin sağında ve solunda ayakta duran figürler ise  Mausollos ve Artemisia’nın hizmetindeki saraylı ve hizmetlilerdir.

Lahit sol yan cephede, “Görev Değişimi” sahnesinin solunda, bir eli havaya kalkmış halde oturan erkek figür Hekatomnos, önünde ayakta duran kadın figür; karısı Aba’dır. Hekatomnos’un karşısında oturan erkek figür; oğlu Maussollos ile karısı Artemisa’dır.  Bu bir görev değişimi sahnesidir. Maussollos, babası Hekatomnos’tan satraplığı devralmaktadır.

Duvar Resimleri:

Gerek teknik ve gerekse sanat yönünden kendisini döneminin zirvesine taşıyan duvar resimleri için iki ayrı alan seçilmiştir: Her iki alınlık ve hemen altlarında mezar odasının uzun yan duvarlarında da devam eden friz. Doğu ve batı alınlıklarda benzer bir şema vardır; zengin ve vakur duruşları ile karşılıklı oturan birer erkek ve kadın figür, her iki sahnede merkezdedirler. Oturan erkek figürlerin arkasındaki erkek hizmetliler ile oturan kadın figürlerin arkasındaki aileden ya da saraydan kadın figürler, bu defa ayaktadırlar. Her iki alınlık tek bir resim olarak düşünüldüğünde, burada Hanedanlığın sürekliliğinin vurgulanmak istendiği fikri ortaya çıkar:  Doğu alınlıkta mezar sahibinin de kendisi olan selef, yani Hekatomnos, batı alınlıkta ise halef, yani Maussollos resmedilmiştir. Bu bağlamda Hekatomnos’un karşısında mantosuna dolanmış oturan hanım, aynı zamanda kız kardeşi de olan Aba ve Maussollos’un karşısında kendisini sergilercesine peçesini açan hanım ise, kendi kız kardeşi Artemisia olmalıdır. Minyatür teknikte çalışılmış friz sahnelerinde iki farklı konu resmedilmiştir. Batı frizde Theseus’un da katıldığı Lapit-Kentaur mücadelesi: Kentauromachie. Güney ve kuzey yönde de devam eden doğu frizde ise, bu defa Achilleus’un dahil olduğu Greklerle Amazonlar arasındaki mücadele: Amazonomachie.

Büyük Teras:

Anıtsal mezarın bulunduğu alanın etkileyici görünüşünün bir başka nedeni de kalıntıların dev bir teras üzerine inşa edilmiş olmasıdır.

Işık-gölge etkisi yaratan yüzeyleri kabartmalı beyaz mermer bloklarla örülmüştür. Anıt mezar Mylasa'da döneminin en etkileyici yapısını da temsil etmektedir.Anıt mezarın ihtişamını yansıtan son derece etkileyici olan bu duvarların yüksekliği 8.5 metredir.

 Propylon (Anıtsal Giriş):

Kutsal alana erişimi sağlayan üçgen alınlıklı dor düzenindeki Anıtsal Giriş (propylon), Kutsal Alan (temenos) güney duvarı üzerinde, batı köşeye daha yakın bir noktada

tasarlanmıştır. Anıtsal girişin ancak 11 basamağı açığa çıkartılmıştır. Anıtsal giriş bir kutsal alana geçilen bir anıtsallıkta ve konumda inşa edilmiştir.  

MÜZE KOMPLEKSİ

Milas Konağı

Muğla ve Milas'ta sivil mimarlık örneği eski yapılar başlıca Türk Evleri ve Taş Evler isimleri altında iki tür karakter taşımaktadır. Milas'ta taş evlere güzel bir örnek teşkil eden Emin Ağa Konağı, 1890’lı yıllarda yaptırılmıştır. Yapının planı, kullanılan malzeme, süsleme ve mimari öğeleri döneminin özelliklerini yansıtmaktadır. Kesme taş yapı sistemi ile yaptırılmıştır.

Karşılama Merkezi

Uzunyuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi içerisinde cephesi ile göze çarpan sivil mimarlık örneklerinden biri olan yapının 1937 senesinde yapılmış olması olasıdır. Orta gelirli bir ailenin konutu olarak, bahçeli bir bina şeklinde inşa edilmiş olmalıdır. Eklerle plan kurgusu değişmiş olsa da özgün plan ana hatları ile korunmuştur.

Yapı arkeolojik alanda ziyaretçilerinin bilgilendirmesi için TANITIM MERKEZİ olarak hizmet vermektedir.

Halı Müzesi

Arkeopark alanı içerisinde mimari plan şeması ve boyutu ile göze çarpan özel sivil mimarlık örneklerinden biri olan yapının 20.yüzyıl başında yapılmış olduğu düşünülmektedir. Dört eyvanlı sofası, göbekli ahşap tavanı ile Milas için değerli bir örnek yapıdır. Restorasyon projesi ile Milas Halı Müzesi olarak kullanılmaktadır.

Müze Mağazası

Uzunyuva Arkeopark projesi kapsamında alanın kuzeydoğusunda konumlanan yapı  "Müze Mağazası" olarak işlevlendirilmiştir.

Kafeterya Binası

Uzunyuva Arkeopark projesi kapsamında alanında doğusunda konumlanan taşınmaz "Kafeterya Binası" olarak işlevlendirilmiştir.

Çocuk Aktivasyon Merkezi

Uzunyuva Arkeopark projesi kapsamında alana gelen çocuk ziyaretçilere interaktif müze eğitim alanı oluşturmak amacıyla alanında kuzeydoğusunda yer alan taşınmaz "Çocuk Aktivasyon Merkezi" olarak işlev kazandırılmıştır.