Maussolleion Anıt Müzesi

24 yıl boyunca Karia Satraplığı yapan Maussollos, iktidarının büyüklüğünün ölümünden sonra da sürmesi için, yaşarken kendisine bir mezar anıtı yaptırmaya başlamıştır. Yapının inşası Maussollos’un M.Ö. 353 yılında ölümünden sonra karısı tarafından devam ettirilmiştir. Maussolleion’un inşası için döneminin en ünlü heykeltıraşları ve mimarları ile çalışılmış Prokonnessos (Marmara) adasından getirilen mermerler kullanılmıştır. Mermer malzeme dışında Bodrum Koyunbaba Mevkii’nde yer alan taş ocağından getirilen yeşil renkli taşlar da kullanılmıştır. Yapı o kadar ihtişamlıdır ki antik dönem yazarları bu yapıdan “Dünyanın Yedi Harikası” ndan biri olarak bahsederler. Öyle ki, günümüzde anıt mezarlar için kullanılan Mozole kelimesinin kaynağı da Maussolleion’dur.

Anıt Mezarın inşasında iki mimarın adı geçmektedir. Bunlardan ilki aynı zamanda Priene Athena Tapınağı’nın da mimarı olan Pytheos’dur. Diğer bir mimar ise Satyros’tur. Antik metinlere göre Pytheos inşa tekniklerinde o kadar zarif bir işçilik kullanırdı ki ayrıca bir süsleme yapılmasına gerek kalmazdı. Mezar, 105 x 242 metre ölçülerinde bir teras üzerinde inşa edilmiştir. Dört ana bölümden oluşur. En altta yüksek bir podyum, üzerinde 36 adet ion tarzı sütunlara sahip bir bölüm, bu bölümün üzerini örten 24 basamaklı çatı ve en üstte de Quadriga (dört atlı araba) içinde Maussollos ve Artemisia’nın heykelleri yer almaktadır. Anıtın yüksekliği bu şekliyle yaklaşık 50 metredir.

Antik yazar Vitrivius,Amazon-Yunan savaşlarının sahnelendiği kabartmalar ve diğer heykeltıraşlık eserlerinde M.Ö.4. yüzyılın en önemli heykeltıraşlarından olan Skopas, Leokhares, Bryaksis veTimotheus’un çalıştığını bildirmektedir. Anıtın Doğu cephesinde Skopas, batı cephesinde Leokhares, kuzey cephesinde Bryaksis ve güney cephesinde Timotheus çalışmıştır. Çatıda yer alan Quadriga, yapının mimarı Pytheos tarafından yapılmıştır.

Maussollos ölünce yakılan bedeninin külleri mezarın podyum kısmında yer alan odaya konulmuş ve kapı bir daha açılmamak üzere kapatılmıştır. Dönemin ritüellerine uygun olarak genişçe merdivenlerle inilen mezar odasının önünde tavuk, koyun, inek gibi hayvanlar kurban edilerek Maussollos öbür dünyaya olan yolculuğuna uğurlanmıştır.

Yaklaşık 1650 yıl ayakta kalan yapı,M.S.1304 yılında meydana gelen bir deprem sonucu yıkılmıştır.  St. Jean Şövalyeleri Bodrum’a 1402 yılında geldiklerinde Maussolleion yıkılmış durumda idi. Depremden daha da yıkıcı olan ise şövalyelerin mezarın taşlarını sökerek Bodrum Kalesi’nin inşasında kullanmaları olmuştur.  Ardından İngiliz LordStradford (1846) ve C.T. Newton (1856-1858) yıllarında yaptıkları çalışmalar sonrasında Maussollein’dan arda kalanları British Museum’a taşınmıştır.  1966-1977 yılları arasında Prof. Dr.KristianJeppesen başkanlığındaki Danimarkalı bir ekip Maussolleion’da bilimsel kazılar yapmıştır.  Bu kazılar sonucu ele geçen eserler 1982 yılında düzenlenen Maussolleion Anıt Mezar Müzesi’nde sergilenmeye başlamıştır.

Bilet gişesini geçtikten sonra sol tarafta yer alan sergi salonunda;  mezarın planı, maketi, British Museum’a götürülen frizlerin alçı kopyaları, kazılar sırasında ele geçen küçük eserler ile geriye kalan iki adet orijinal kabartma parçası bulunmaktadır. Bu salonu gördükten sonra mezar odasını gezilebilir. Mezar odasına giriş sundurma altında görülen merdivenlerden sağlanmaktadır. Bu alanda mezara ait adak yeri ve su kanalları bulunmaktadır. Odanın kuzeyinde görülen duvar, mezar alanını çevreleyen koruma duvarının (peribolos) bir kısmıdır. Çevrede görülen mermer tamburlar mezarın üst kısmındaki sütunlara aittir. Volkanik kaya oyularak yapılan tüneller ise Maussollos öncesi dönemlere tarihlenen bir mezar odasına açılmaktadır. Mezar alanını çevreleyen moloz taş örgü kuru duvar, volkanik doğal kayanın korunması için günümüzde yapılmıştır.

Müze İletişim Bilgileri ve İletişim Adresi:

Adres              : Tepecik Mahallesi, Turgutreis Caddesi, No: 93, Bodrum 48400 MUĞLA

Telefon           : (0252) 316 12 19

Belgegeçer     : (0252) 313 76 46

E-Posta           : bodrummuzesi@ktb.gov.tr