Tarihçe

Milas, en az 5 bin yıllık geçmişi ile bir tarih ve kültür kentidir. İlkçağlarda Anadolu’nun güneybatısında hüküm süren Karia Uygarlığının en önemli kentiydi. Antik Çağ’daki adıyla Mylasa, bu dağlık ülkenin batısında, Sodra Dağı’nın eteğinde kurulmuştur. Tarihte iki kez, Karia ve Menteşe Beyliği dönemlerinde, başkentlik yapmıştır. Milas’ta Karia, Roma, Bizans, Selçuklu, Menteşe ve Osmanlı uygarlıkları hüküm sürmüştür. Bugün Milas ve çevresinde bu uygarlıklardan kalma çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır.

Adını rüzgarlar tanrısı Ailos'un soyundan gelen Mylasos'dan alan Mylasa’nın, arkeolojik araştırmalara göre kuruluşu MÖ 1.000’lere kadar uzanmaktadır. MÖ 1. yüzyılda yaşamış olan ünlü coğrafyacı Strabon’a göre Karia sözcüğünün kökeni “sorguçlu tolga” dan gelmektedir. Kent, Karia Dönemi’nde önemli bir şehir ve satraplık merkezi olmuştur. MÖ 280 yıllarından sonra ise Pergamon Krallığı, Karya’ya hakim olmuştur.

Milas’ın tarihinde 27 antik kent kurulmuş ve bu kentlerden günümüze İasos, Labranda, Euromos ve Herakleia antik kentleri gelmiştir. Ayrıca günümüze kadar tüm elemanlarıyla ayakta kalabilen tek mezar anıt olan Gümüşkesen Mezar Anıtı, Bodrum’da bulunan ve Dünya’nın yedi harikasından biri sayılan Moseleum’dan esinlenerek yapılmış olup onun bir minyatürüdür. Roma Dönemi’ne ait su kemerleri, Menteşe Beyliği kenti olan Beçin de o döneme ait eserleriyle ayakta durmaktadır.

İlk çağlarda Milas mermerleriyle ünlü bir kenttir. Şehrin yakınında olan Sodra’da mermer ocaklarının bulunması, inşaat için gereken malzemenin kolayca elde edilmesi, Mylasa’nın çok sayıda mabetle donatılmasını sağlamıştır. Daha sonra Mylasa Roma egemenliği altına girmiş ve Bizans Dönemi’nde Milas sınırları en geniş halini almıştır. 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise Türklerin hakimiyetine girmiştir. 1923 yılında Cumhuriyetin ilanıyla da Muğla iline bağlı bir ilçe olmuştur.