MUĞLA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Bodrum Guletleri

Bodrum, tarihten bugüne denizcilikte hep ön sıralarda olmuş. Belki bu nedenle, Türkiye’nin tek önemli su altı ve batık müzesi Bodrum’da, kalede yer alıyor. Müzenin en önemli parçası ise bir batık ahşap tekne. Batık bir ticaret gemisine ait. Temsili maket, batığın yüküne de yer vermiş. 

Bu topraklar, ünlü kaptanlar yetiştirmiş. Karyandalı (Gündoğan) kaptan Skylax, tarihçi Heredot’a göre Pers donanmasına uzun yıllar kaptanlık etmiş. Yunanlılara karşı nice zaferler kazanmış. Akdenizle yetinmemiş Hint okyanusuna kadar ulaşmış. Akdeniz ve diğer denizler üzerine notları diğer denizcilere ışık tutmuş. Bu notlarla "Skylax’ın Sınırları" adı altında dünyada bilinen ilk navigasyon kitabı oluşturulmuş. Büyük İskender bu notlar ışığında yönetmiş donanmasını. 

Sonra Turgut Reis çıkmış. Bodrum’un Karatoprak köyünde(bugünkü Turgutreis) çobanlıktan Osmanlı donanmasının kaptanlığına kadar yükselmiş. 

Yarımadanın hemen her koyu, Bodrumlu ustaların el emeği göz nuru ahşap tekne yapım yeri olarak tersanelere ev sahipliği yapmış. Bu yerler arasında İçmeler, Çiftlik, Tavşan Burnu, Gündoğan, hâttâ Gümüşlük ve Yalıkavak sayılabilir. Bir bölümünde, örneğin İçmeler’de tersaneler bugün de faaliyette. 

Bodrum’un ilk sahiplerinden Karyalıların tirhandil teknelerinden evrilerek bugüne gelen guletler, bugün hem Türkiye ve hem de Dünya denizlerinde boy gösteriyor. 

Guletler önceleri balık ve sünger avcılığında kullanılıyordu. Korsan gemilerine karşı hızlı, manevra yeteneklerinin üstün olması nedeniyle Antiller’de de boy gösterdiler. Gulet tipi tekneler seyir yaptıkları denizlere göre de farklılaştı. Karadeniz’de daha çok yük taşımacılığında kullanılmak üzere küpeşteleri yükseltildi. Bodrum guletleri sünger ve balık avcılığında kullanıldığı için küpeşteleri suya yakındı. 

Ekonomi değişti, turizm ön plana çıktı, Dünya’nın en güzel koylarında dünyanın en güzel ahşap tekneleri turist taşımaya başladı. Turizm geliştikçe guletler de gelişti, boyları büyüdü. Konforları arttı. Her kamaraya banyo tuvalet kondu. Klimalı, minibarlı, geniş yataklı kamaralar yapıldı.