"KARYA'NIN GÜÇLÜ KENTİ "
EUROMOS
Agora:
Euromos antik kentinin önemli yapılarından biri olan Agora, düz ve açık bir alanda yer almaktadır. Milas-Selimiye karayolunun hemen doğusunda yer alan yapının kalıntıları, yoldan rahatlıkla görülebilmektedir. Kentin merkezinde yer alan Agora,yaklaşık olarak 95X83 m ölçüleri ile kareye yakın bir plan sergilemekte ve dört bir yanı portiklerle çevrelenmiştir. Güney portik içte İonik, dışta Dorik düzeninde iken, diğer üç portik Dorik düzendedir. Batı portiğin her iki köşesinde de, kalp biçimli köşe payeleri yer almaktadır. Kuzeybatı dirsekte yer alan kalp biçimli paye üzerinde yer alanve MÖ 150 civarına tarihlendirilebilecek Polykhares’in oğlu Kallisthenes onuruna yazılmış onur fermanı dikkat çekicidir.
Euromos Zeus Lepsynos Tapınağı:
Euromos’taki Zeus Lepsynos Tapınağı M.S 2. yüzyıldan kalmadır ve Korinth düzenindedir.
Euromos, Antik Çağlarda Mylasa’dan sonra ovanın kuzey kesimini elinde tutan güçlü bir kentti. Tapınak, kentin dışında kalmaktadır. Batıdaki tepeye doğru çıkıldığında kesme taşlar ile örülmüş sur duvarları ve sur duvarının devamında savunma sistemine ait kuleler ile karşılaşılır.
Büyük ama tahrip olmuş tiyatrosu tepe yamacına yaslanmış vaziyette batıya bakmaktadır.
Düzlük alanda ise kareye yakın planlı bir agora yapısı dikkat çekmekte.
Agoranın köşe sütunu üzerinde uzunca bir yazıt göze çarpmaktadır. Yazıtta Kallisthenes adlı kişinin kente yaptığı maddi yardımları ve İasos ile yapılan bir ittifaktan bahsetmektedir.
Tiyatro:
MÖ 3. yüzyılın ortalarında kullanılan tipik bir Hellen tiyatrosudur. Kentin batı yamacında anakayaya yerleştirilen oturma sıralarının kapasitesinin 2000 civarında olduğu söylenebilir.
Surlar:
Tapınağın arkasındaki tepede Euromos’u kuşatan, Helenistik ve Roma dönemine ait epeyce büyük bir sahayı kaplayan surlar bulunmaktadır. Hafif bir yükseltinin üzerinde özenle yapılmış şehir suruna bağlanan yuvarlak bir burç vardır. Tapınağın kuzeyindeki kenti çeviren Hellenistik surlar yer yer dört köşe ve yarım daire kulelerle desteklenmiştir. Duvar kuzeyde bir düzlüğe doğru iner, bir sırtı geçer ve yola doğru devam eder. Güney yönüne geldiğinde yola paralel olarak devam ettikten sonra başlangıçtaki yuvarlak kule ile bağlanır.
En iyi korunan bölümü tapınaktan tiyatroya giderken karşılaşılan tepenin üzerindeki kule ve duvarlardır. En sağlam kısımları dört veya beş taş dizisinden ibarettir. Sur duvarlarının ortalama kalınlıkları 2.5 metredir. Surların yapımında düzgün kesme taş ve molozlar kullanılmış ortalama altı yüz bin metrekarelik bir alanı çevirerek içine almaktadır. Bu tür duvarlar M.Ö. III yüzyıla tarihlenir.